< Geri Dön
CİNSEL YOLLA BULAŞAN HASTALIKLAR

CİNSEL YOLLA BULAŞAN HASTALIKLAR

“Cinsel yolla bulaşan hastalıklar" (CYBH, STD) terimi, cinsel temas yoluyla enfeksiyona neden olan bir patojenden kaynaklanan hastalık durumunu ifade eder. En sık görülen bulaşma şekli korunmasız yapılan cinsel ilişkidir. Tükrük, semen, vajinal sekresyonlar gibi enfekte kişilerin vücut sıvıları ile vajinal, anal veya oral yollarla temas bulaşmaya neden olabilir. Aynı zamanda kan veya kan ürünleri ile veya doğum esnasında anneden yenidoğana olabilecek bulaşlar da enfeksiyona neden olabilmektedir. Cinsel ilişkide bulunulan partner sayısı arttıkça enfekte olma riski ve başkalarını enfekte etme riski artar.

CYBH hiçbir belirti vermeyebileceği gibi bazen tanıda yardımcı olabilecek bazı belirtiler ortaya koyabilir. Bunlar:

1. İşeme veya cinsel ilişki sırasında ağrı veya yanma
2. Regl günleri dışında ara kanamalar
3. Cinsel bölgenin kızarık ve şiş olması
4. Cinsel organdan akıntı gelmesi
5. Cinsel ilişki sırasında kanama
6. Cinsel bölgede yumrular, açık yaralar

Kimler Test Yaptırmalı?

1. Geçmişteki cinsel davranışı ile ilgili bilgi alamadığınız bir kişi ile kondom kullanmadan seks yaptıysanız
2. Yeni veya birden fazla cinsel partneriniz veya cinsel yolla bulaşan hastalık taşıyan partneriniz varsa
3. 13 ila 64 yaş arasındaki tüm yetişkinler en az bir kez HIV testi yaptırmalıdır.
4. Hamile olan herkese hamileliğin erken dönemlerinden itibaren sifiliz, HIV, hepatit B ve hepatit C testi yapılmalıdır. Enfeksiyon riski taşıyan kişiler ayrıca hamileliğin erken dönemlerinden itibaren klamidya ve gonore açısından da test edilmelidir.
5. Cinsel açıdan aktif tüm homoseksüel bireyler test edilmelidir

CYBH Etkenleri Nelerdir?

Mycoplasma genitalium

Mycoplasma hominis

Trichomonas vaginalis: Trikomonyozis

Ureaplasmas (U. urealyticum / U. parvum)

Haemophilus ducreyi: Şankroid

Herpesvirus simplex type 1/ Herpesvirus simplex type 2: Genital uçuk,

Treponema pallidum: Sifiliz

Neisseria gonorrhoeae : Bel soğukluğu

Chlamydia trachomatis (Serovares A-K) (Serovares: A-L3): Klamidyal ürogenital enfeksiyon

HIV

Hepatitis B,C

HPV: Genital siğil, serviks CA

CYBH Korunma

CYBE'lerin önlenmesinde ve tedavisinde korunma stratejileri ve tanısal testler çok önemli bir role sahiptir. Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar Tedavi Kılavuzu belirli aralıklarla güncellenmektedir ve tanı konduktan sonra uzman hekim tarafından değerlendirme yapılmalıdır.

CYBE'lerin önlenmesi ve kontrolü 5 (beş) ana stratejiye dayanmaktadır:

1. Risk altındaki kişilerin değerlendirilmesi, eğitimi ve danışmanlığı
2. Aşıyla önlenebilir CYBE'ler için temas öncesi aşılama
3. Asemptomatik enfeksiyonu olan kişilerin ve CYBE ile ilişkili semptomları olan kişilerin belirlenmesi
4. CYBE ile enfekte kişilerin etkili tanı, tedavi, danışmanlık ve takibi
5. CYBE ile enfekte kişilerin seks partnerlerine tedavi ve danışmanlık

Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmada en etkili yol; şüpheli ilişkilerden kaçınmak ve tek eşli cinsel yaşamın tercih edilmesidir. Erkeklerde prezervatif kullanımı cinsel yolla bulaşan patojenlerin bulaşma riskini önemli oranda düşürmektedir. Hepatit A, B ve HPV enfeksiyonlarından korunmada aşılama programlarının yaygınlaştırılması oldukça önemlidir. HPV aşısı 11-12 yaşındaki erkek ve kız çocuklarına rutin olarak önerilmektedir, ancak 9 yaşındaki çocuklara da HPV aşısı güvenle uygulanabilir. Amaç çocukları riske maruz kalmadan önce aşı ile koruma altına almaktır.  26 yaşına kadar aşılanmamış veya aşılama programı eksik kalmış bireylerin de aşılanması önerilmektedir. Son zamanlarda aşılamanın olumlu etkilerini gösteren çalışmalar nedeni ile aşılama yaşı 45 yaşa kadar genişletilmiştir. Hepatit B aşısı birden fazla partneri olan cinsel olarak aktif kişilere veya CYBH olarak değerlendirilen veya tedavi gören kişilere uygulanması önerilmektedir. 

Şüpheli ilişki sonrasında vakit geçirmeden mutlaka bir hekime başvurulmalı ve gerekli testler yaptırılmalıdır.